شهادت شهود

یکی دیگر از دلایل اثبات دعوی در محاکم ما گواهی گواهان است که بسیار مورد استفاده طرفین پرونده ها قر ار گرفته و یکی از مهمترین مستندات صدور آرای دادگاهها است به طوری که صراحتاً در دادنامه ها قید می گردد.

استفاده از شهادت شهود برای استفاده در پرونده ها و اثبات حقانیت طرفین، تابع شرایط ذیل الذکر است که پیروی از آن در دعاوی مطروحه لازم است.

در دعاوی مدنی ( حقوقی ) تعداد  و جنسیت گواه، همچنین ترتیب گواهان با سوگند به ترتیب زیر است :

نکته بسیار مهم در این قسمت آن است که باید بدانید شهادت شهودی مورد استفاده دادگاهها خواهد بود و شهادتی مسموع و قابل استناد در پرونده هاست که با اتیان سوگند انجام پذیرد. چنانچه شهودی بدون ادای سوگند به ذکر گواهی خود اقدام نماید فقط از طرف دادگاه شنیده شده و مستندی برای صدور رأی نخواهد بود.

الف ) در دعاوی اصل طلاق و اقسام آن ، رجوع و نیز در دعاوی غیر مالی از قبیل مسلمان بودن، بلوغ، جرح و تعدیل ( عدم وجود شرایط لازم برای شهود از قبیل عدم نغع شخصی – بلوغ – عقل – بی طرف بودن و ...) ، عفو از قصاص، وکالت، وصیت با گواهی دو مرد اثبات می شود.

ب ) در دعاوی مالی یا آنچه که مقصود از آن مال باشد از قبیل دین، ثمن مبیع، وقف، اجاره، وصیت به نفع مدعی، غصب، جنایات خطایی ( جرایمی که بدون قصد و همچنین انجام عملی که معمولاً به جرم نمی انجامد لکن اتفاقاً به جرم ختم شده مثلاً کسی سنگی را به سویی پرتاب کند اما ناگهان به فردی برخورد نموده و در اثر آن ضربه شخص فوت نماید در این صورت فرد مرتکب جنایت خطایی شده است زیرا اولاً قصد قتل نداشته است دوماً عملی که مرتکب شده ( پرتاب سنگ ) عادتاً باعث قتل نمی شود اما در این مورد به قتل انجامیده است.) و شبه عمد که موجب دیه است با گواهی دو مرد یا یک مرد و دو زن .

ج ) در دعاوی که اطلاع از آنها معمولاً در اختیار زنان است از قبیل ولادت، عیوب درونی زنان و ... با گواهی چهار زن، دو مرد یا یک مرد  و دو زن اثبات می شود .

د ) در دعاوی اصل نکاح با گواهی دو مرد و یا یک مرد و دو زن اثبات می شود .

هر یک از طرفین دعوا که برای اثبات حقانیت خود به گواهی گواهان استناد نموده اند باید در زمانی که دادگاه تعیین نموده شهود را حاضر و معرفی نمایند .

لازم است بدانید که شهود می بایستی دارای شرایط زیر باشند تا شهادتشان مورد قبول دادگاه قرار گیرد :

1-    بلوغ

2-    عقل

3-    ایمان

4-    طهارت

5-    عدالت

6-    عدم وجود نفع شخصی برای شهود یا رفع ضرر از وی

7-    عدم وجود دشمنی دنیوی بین شاهد و طرفین دعوی

8-    عدم اشتغال به تکدی و ولگردی

در صورتی که طرف دعوا برای جرح گواه ( تعریف جرح در فوق بیان شد ) از دادگاه مهلت بخواهد، دادگاه حداکثر یک هفته به او مهلت خواهد داد.

باید بدانید که اظهارات گواه عیناً ( با همان کلمات و جملاتی که بیان می کند ) در صورت جلسه دادگاه قید گردیده و به امضاء یا اثر انگشت وی خواهد رسید.

طرفین پرونده نباید در زمان ادای شهادت توسط گواه، اظهارات وی را قطع نمایند لکن چنانچه سوالی از او دارند می توانند توسط دادگاه از گواه بپرسند.

شاهدی که برابر قانون به دادگاه احضار شده است، چنانچه در موعد مقرر حضور نیابد، دوباره احضار خواهد شد.

قبل از ادای گواهی توسط شهود، دادگاه حرمت گواهی کذب و مسوولیت مدنی آن و مجازاتی که برای آن مقرر گردیده را به گواهان خاطر نشان می کند. گواهان قبل از ادای گواهی، نام و نام خانوادگی- شغل- سن و محل اقامت خود را اظهار و سوگند یاد می کنند که تمام حقیقت را گفته و غیر از حقیقت چیزی اظهار ننمایند.

نکته آخر در این قسمت : در صورتی که احقاق حق متوقف به گواهی باشد و گواه حاضر به اتیان سوگند نشود، الزام به آن ممنوع است.

امید است با مطالعه و مداقه در موارد فوق الذکر با اهمیت شهادت شهود در پرونده ها پی برده باشید.