صلاحیت دادگاهها برای طرح دعاوی

زمانی که قصد تشکیل یک پرونده حقوقی را داریم می بایستی بدانیم در کدام مرجع قضایی نسبت به تشکیل آن اقدام نماییم به عبارت دیگر دادگاه صالح به رسیدگی در دعوی مطروحه کدام است. مبحث صلاحیت دادگاهها مهم ترین بخش شروع یک پرونده بوده چرا که اگر در دادگاه صالح مطرح نگردد، قرار عدم صلاحیت به صلاحیت رسیدگی و شایستگی دادگاه صالح صادر گردیده و پرونده به آن مرجع ارسال خواهد شد. در این بین، ثبت پرونده در دادگاه غیر صالح و ارسال آن به دادگاه صالح موجب گذشت مدت زمانی خواهد شدکه به جهت جلوگیری از این امر به شرح ماده 11 ق. ا. د. م صلاحیت دادگاه ها ذکر گردیده است : دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که محل اقامت خوانده دعوی ( طرف مقابل شخص خواهان در پرونده ) باشد و اگر خوانده در ایران اقامتگاه ندارد ولی دارای محل سکونت موقت باشد در همان محل تشکیل می شود، هرگاه در ایران محل سکونت موقت هم نداشته باشد ولی دارای مال غیـر منقول ( اموالی که نتوان آن را جا به جا کرد ) باشد در همان حوزه تشکیل می شود و هرگاه دارای مال غیر منقول هم نباشد شخص خواهان در اقامتگاه خود تشکیل پرونده می دهد.

هیچ دادگاهی نمی تواندبه دعاوی رسیدگی کند مگر اینکه شخصی که خود را در پرونده دارای حقوقی می داند یا وکیل و یا نماینده قانونی آنها تقاضای رسیدگی به پرونده را در دادگاه صالح تقاضا کرده باشد. بنابراین فردی که دارای هیچ حقوقی نمی باشد به عبارت دیگر، ذی نفع دیگری است نمی تواند از طرف او تشکیل پرونده داده و نام خود را در ستون خواهان بنویسد.