فرزند خواندگی

حسب درخواست یکی از خوانندگان محترم وبلاگ، مطالب این پست به مبحث فرزند خواندگی و شرایط لازمه برای انجام آن اختصاص دارد .

تعریف: فرزندخواندگی عبارت است از اعطای سرپرستی کودکان بدون سرپرست شناخته شده تحت سرپرستی سازمان بهزیستی به خانواده های متقاضی که واجدالشرایط قانون جاری حمایت از کودکان بی سرپرست باشند.

نحوه طرح دعاوی در محاکم قضایی

عملکرد دادسرا و دادگاهها

فرزند خواندگی

کودکانی به فرزندی سپرده خواهند شد که والدین یا جد پدری آنها، شناخته شده نباشد. از طرف دیگر این کودکان باید تحت سرپرستی سازمان بهزیستی قرار گرفته باشند، به عبارتی قبل از سپردن کودکان به فرزندی این کودکان باید از طریق مراجع قضایی در اختیار سازمان بهزیستی قرار گیرند و مهمتر اینکه این کودکان باید به خانواده هایی سپرده شوند که قانون تعیین کرده است.

امور مربوط به فرزند خواندگی در هر استان فقط از طریق کمیته ستادی استان و توسط کمیته شبه خانواده استان انجام خواهد گرفت. اعضای این کمیته شامل مدیرکل بهزیستی استان، معاون امور اجتماعی، کارشناس شبه خانواده استان، کارشناس فرزند خواندگی، مددکار و کارشناس حقوقی استان است.

کودکانی را میتوان به عنوان فرزند خوانده انتخاب کرد که کلیه تلاشها و کوششهای حرفه ای جهت شناسایی والدین و بازگشت کودک به خانواده مؤثر واقع نگردیده باشد .

شرایط:

زن و شوهر داوطلب سرپرستی، ایرانی و مقیم ایران باشند.
پنج سال تمام از تاریخ ازدواج آنها گذشته و از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند .
سن یکی از زوجین حداقل سی سال باشد .
زوجین دارای محکومیت جزائی مؤثر بعلت ارتکاب جرائم عمدی و مهجور نباشد .
زوجین دارای صلاحیت اخلاقی باشند .
زوجین یا یکی از آنها دارای تمکن مالی باشند .
زوجین مبتلا به بیماری صعب العلاج نباشند .
زوجین معتاد به مواد الکلی یا مواد مخدر و سایر اعتیادات مضر نباشند .
هرگاه زوجین پزشکی نتوانند صاحب فرزند شوند معافیت از شرایط 2 و 3 به عهده دادگاه است .

مدارک مورد نیاز:

متقاضیان فرزند خواندگی باید تقاضای رسمی خود مبنی برفرزند پذیری را به سازمان بهزیستی اعلام نمایند. این تقاضا حتما باید به امضای متقاضیان رسیده وشامل نشانی وشماره تلفن متقاضیان باشد. گاهی متقاضیان شروع کار را از دادگاه آغاز می کنند و سپس به بهزیستی معرفی می شوند.

تصویر شناسنامه زوجین صفحه اول و دوم
تصویر سند ازدواج 
گواهی عدم بچه دار شدن از پزشک متخصص زنان و زایمان در مورد زوجه 
گواهی پزشکی قانونی مبنی بر عقیم بودن زوجین یا یکی از آنان 
ارائه حکم سرپرستی آزمایشی از مراجع قضایی 
گواهی برگ عدم سوء پیشینه کیفری زوجین 
گواهی سلامت جسم و روان از پزشک قانونی برای زوجین 
گواهی تمکن مالی، اعم از فیش حقوقی، فتوکپی سند منزل مسکونی، ماشین، ...
گواهی سلامت از پزشک مبنی بر عدم ابتلا به بیماری های صعب العلاج و واگیردار 
گواهی عدم اعتیاد

سازمان بهزیستی موظف است درصورت لزوم متقاضیان را برای دریافت گواهینامه های مورد نیاز به سازمان های ذیربط معرفی نماید.

مشاوره قبل از فرزندپذیری از موارد مهمی است که زوجین قبل از تشکیل کمیته فرزندخواندگی باید درآن شرکت نماید؛ نتیجه جلسات درپرونده درج گردد.

طرح پرونده درکمیته فرزندخواندگی:

چنانچه تصمیم کمیته مبنی برپذیرش متقاضیان باشد درلیست نوبت قرارمی گیرند و درصورت فرارسیدن نوبت جهت انتخاب فرزند به شیرخوارگاه معرفی می شوند.

درصورت انتخاب فرزند والدین متقاضی توسط بهزیستی استان به دادگاه صالحه جهت صدور قرار دوره آزمایشی (حکم سرپرستی موقت) معرفی خواهند شد.

پس از صدور حکم سرپرستی، کودک انتخابی طی صورتجلسه ای به والدین تحویل خواهد شد و مراتب به دادگاه مربوطه اعلام می شود.

درطی دوره آزمایشی 6 ماهه، باید حداقل سه بازدید از طرف مددکاران اجتماعی از خانواده فرزند پذیر به عمل آید.

درصورت تائید وضعیت مراقبت از فرزند و توانایی خانواده و حفظ منافع فرزند، گزارش نهایی تهیه و برای صدور حکم قطعی سرپرستی به دادگاه ذیربط منعکس می شود.

در مورد اخذ شناسنامه کودک با مشخصات والدین قانونی بعد از طی دوره شش ماهه آزمایشی وصدور حکم قطعی اقدام خواهد شد.

به منظور حفظ منافع فرزند، تامین آتیه وی و جبران عدم برخورداری فرزند از ارثیه والدین حقوقی، صلح یک سوم اموال والدین به فرزند خوانده از طریق دفتر خانه های رسمی و حتی مراجع قضایی انجام می پذیرد.

افتتاح حساب پس انداز، بیمه آتیه یا روش های اطمینان بخش دیگری نیز می توانند از راهکارهایی باشند که به موازات صلح اموال انجام گیرد.

حکم سرپرستی درصورت تشخیص سازمان بهزیستی مبنی برآسیب پذیری کودک و عدم شایستگی والدین قانونی یا مراجعه والدین حقیقی کودک با هماهنگی دادگاه قابل فسخ است .

موضوع فرزند خواندگی در قانون مدنی ایران پیش بینی نشده وقانون حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب سال 53 نخستین گام در تنظیم روابط حقوقی این کودکان با خانواده  محسوب میشود.

متاسفانه بر اساس قوانین فعلی،وضعیت فرزند خوانده در رابطه با ارث همانند وضعیت فرزند بیولوژیک نیست وفرزند خوانده از والدین سرپرست ارث نمیبرد.

گرچه در بقیه موارد نظیر تربیت وتعهد به تامین پوشاک،غذا ،شرایط تحصیلی واز همه مهمتر عشق ورزیدن به  فرزند،حتی در قانون هم تفاوتی بین فرزند خوانده وفرزند بیولوژیک وجود ندارد و در تعهد نامه ای که زوجین باید آنرا امضا وتعهد نمایند نیز این موضوع ذکر شده وبر عهده والدین میباشد.

ضمنا لازم به ذکر است که امکان فسخ فرزند خواندگی در 3 حالت وجود دارد:

1.بر اساس نظر دادستان مبنی بر سوءرفتار یا عدم صلاحیت زوجین

2.بنا بر درخواست زوجین مبنی بر وجود نقیصه در فرزند خوانده به نحوی که قابل تحمل برای آنان نباشد

3.به خواست فرزند خوانده و بر اساس توافق بین والدین بیولوژیک و سر پرست

باید توجه داشت که فرزند خواندگی و صدور شناسنامه به نام خانوادگی سرپرست رابطه شخص با والدین بیولوژیک را نفی نکرده وهمه قوانین ارث بین فرزند خوانده ووالدین وخویشان بیولوژیک وی بر قرار میباشد.

بر اساس قوانین سازمان بهزیستی ارائه گواهی تمکن مالی در زمان ارائه درخواست ضروری است وشامل فیش حقوقی،سند ملک ،ماشین و.. میباشد.

به منظور حفظ حقوق فرزند خوانده وبه منظور جبران عدم بر خورداری وی از ارثیه والدین حقوقی،آنان باید یک سوم اموال خود را از طریق دفتر خانه های رسمی  به فرزند خوانده صلح کنند.

مسلما افتتاح هر گونه حساب پس انداز،بیمه آتیه و... به موازات صلح اموال به تامین منافع مادی فرزند خوانده کمک میکند.

قاضی بیشتر به افراد توجه میکند تا مادیات .اگر شرایط اولیه یه زندگی مناسب برای کودک فراهم باشد وپدر ومادر از سلامت روح وروان وشرایط اجتماعی مناسب بر خوردار باشند، دادگاه به علت نداشتن خانه برایشان مانع ایجاد نمیکند.

امیدوارم مطالب فوق مورد استفاده شما عزیزان قرار گیرد .